روش های پیشگیری و درمان نفخ

روش های پیشگیری و درمان نفخ 

باد شکم و نفخ به چه دلیلی ایجاد می شود

برای ایجاد باد شکم دلایل فراوانی وجود دارد که اکثرا به دلیل تغییرات شرایط سیستم گوارشی بدن موجود است. در واقع باد شکم به موارد مختلفی تقسیم می شود که در ادامه به آن ها می پردازیم.

منابع بیرونی باد شکم یا منابع اگزوژنی: این مورد شامل هوایی است که به هنگام نوشیدن و خوردن غذاها وهمچنین صحبت کردن وارد بدن ما می شود.

منابع درون زای باد شکم یا منابع اندوژن : گاز تولید شده در این مبحث منبع خارجی ندارد و از داخل روده ها تشکیل می شود.ممکن است این گاز ها در اثر هضم غذا و یا در اثر وجود غذاهایی که هضم نشده اند ایجاد شوند.در .واقع هر عاملی که سبب شود که غذا به طور کامل هضم نشود می تواند باعث ایجاد باد معده شود.

به طور معمول غذاهایی که در ترکیبشان مقادیر زیادی از پلی ساکارید ها و به ویژه الیگوساکاریدها دارند می توانند باعث ایجاد بادشکم و نفخ شوند اما این موضوع در همه افراد یکسان نیست و عملکرد این باکتری ها در افراد مختلف بسیار متفاوت است اما یکی از عوامل اصلی تولید گاز مواد قندی است.

عمده مواد قندی که باعث ایجاد بادشکم می شوند عبارتند از:

فروکتوز : این ماده یکی از عوامل ایجاد نفخ و بادشکم است که به وفور در گیاهانی مانند پیاز ، ذرت ، گندم و میوه گلابی یافت می شود همچنین فروکتوز را می توان در آب میوه های صنعتی و نوشابه های بدون قند یافت.

لاکتوز : این نوع قند را می توان به صورت فراوان در شیر یافت و همچنین در نان و غلات نیز می توان این ماده قندی را دید.آنزیمی که در بدن موجب شکسته شدن لاکتوز می شود لاکتاز نام دارد.در برخی افراد این ماده به صورت مادرزادی با سطح پایینی وجود دارد و این باعث می شود که این افراد از بقیه بیشتر گاز زا باشند.

رافینوز : این ماده گاز زا در لوبیا ، کلم بروکلی ، گل کلم ، کلم پیچ ، مارچوبه و انواع دیگری از سبزیجات وجود دارند.

سوربیتول : این ماده نیز یکی دیگر از عوامل تولید گاز است که به وفور در اکثر میوه ها یافت می شود.از این ماده در صنعت به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی استفاده می شود و با این حساب تمام مواد خوراکی صنعتی شیرین مانند آدامس بدون قند ، نوشابه و … خاصیت تولید گاز در بدن را دارند

در کنار موارد گفته شده انواع دیگری از مواد مانند فیبر و نشاسته موجود در مواد غذایی مانند ذرت، سیب زمینی و گندم نیز خاصیت بالایی در تولید گاز در معده و ایجاد بادشکم دارند.

گیاهان دارویی برای رفع باد شکم

کرفس : گیاه پرخاصیت کرفس خاصیت بالایی در کمک به هضم غذا دارد.علاوه بر این ها کرفس می تواند فعالیت های شکم و روده ها را تنظیم می کند و با دارا بودن مواد دفع کننده سموم می تواند سموم بدن را دفع کند و کلیه این عوامل سبب می شوند تا گاز معده کاهش پیدا کند.

رزماری : این گیاه بسیار پرخاصیت دارای خواص درمانی بسیار زیاد و گسترده ای است و می تواند از درد های قلب و دندان و فشار خون تا کاهش بادشکم را به خوبی درمان کند.شما می توانید مقداری از این گیاه را به چای خود اضافه کنید و یا آن را به همراه مقداری جعفری و کرفس به عنوان معطر کننده به غذاهایتان اضافه کنید و از خواص فراوان آن بهره ببرید.

عدس : هضم غذاهایی که در ساختارشان موادی مانند سدیم دارند سخت است و مقدار فیبر موجود در بدن برای هضم این غذاها کافی نیست .عدس حاوی مقداری زیادی فیبر است و شما می توانید با مصرف عدس به هضم راحت تر این غذاها کمک کنید و در نتیجه امکان ایجاد بادشکم را کاهش دهید.

سبزی های معطر : سبزی هایی که دارای مواد معطر در ساختارشان هستند در وجودشان خاصیت میکروب کشی و همچنین ضد عفونی کنندگی دارند.این سبزی ها در دستگاه گوارش بدن خاصیت ضد عفونی کنندگی خود را به جای خواهند گذاشت و باعث هضم بهتر غذاها و کم کردن بادشکم می شوند

لیمو : آب لیمو با دارا بودن ماده اسیدی در ساختارش باعث می شود اسید معده ترشح شود و هیدروکلریک و آنزیم های گوراشی را اضافه می کند و در نتیجه باعث کاهش بادشکم می شود.

درمان دارویی برای کاهش بادشکم
داروهایی که در ساختارشان زغال دارند می توانند گازهای درون معده و روده را جذب کنند و باعث رفع نفخ و بادشکم شوند اما به این نکته توجه داشته باشید که مصرف داروها باید تحت نظر پزشک باشند. از این دست داروها می توان به سایمتیکون و دایمتیکون اشاره کرد که نفخ را کاهش می دهند. از دیگر داروهای موثر بر کاهش نفخ و بادشکم می توان به پروبیوتیک ها و همچنین ریفاکسیمین ها که در ساختارشان مقداری آنتی بیوتیک دارند و برای درمان اسهال استفاده می شود نیز قابلیت کاهش نفخ را دارند.

عواملی که باعث ایجاد باد شکم می شوند

خوراکی هایی مانند قهوه ، چای و شکلات می توانند دستگاه گوارشی را تحریک کنند و باعث ایجاد بادشکم شوند.

لبنیات به خصوص شیر را با احتیاط بخورید البته نمی توان تنها به دلیل نفاخ بودن لبنیات ان را کنار گذاشت اما در صورتی که دستگاه گوارش شما با خوردن شیر و دیگر لبنیات تحریک می شود و دارای باد شکم می شوید سعی کنید از شیر های بدون لاکتوز که طعم شیرینی نیز دارند استفاده کنید.

مصرف غذاهای خیلی داغ و یا خیلی سرد باعث می شود که هنگام بلعیدن غذا مقدار زیادی هوا نیز وارد سیستم گوارشی تان شود و در نتیجه بادشکم زیادی بیاورید. جویدن آدامس نیز می تواند به سبب بلعیدن هوا همین حالت را ایجاد کند.

خوردن تند تند غذا نیز باعث بلعیدن هوا به داخل می شود پس برای رهایی از این وضعیت غذارا آرام میل کنید.

مصرف سیگار یکی از عوامل ایجاد نفخ است زیرا در هنگام مصرف سیگار نیز مقدار زیادی هوا به داخل بلعیده می شود و ترک سیگار کمک زیادی به کم کردن بادشکم می کند.

عواملی که باعث کاهش نفخ می شود

گاهی بادشکم باعث می شود که دردهای نقطه ای در بدن به وجود بیاید که نوشیدن چای های گیاهی مانند بابونه و رازیانه و نعناع می توانند تاثیر فراوانی برای رفع این درد ها داشته باشد.

همانگونه که پیشتر نیز گفته شد فیبر برای هضم غذا و کاهش بادشکم بسیار مهم است پس مصرف غذاهای فیبر دار را فراموش نکنید.نشاسته برنج و سیب زمینی از عمده مواد فیبر دار مورد نیاز بدن هستند.

در صورتی که حساسیت گوارشی به میوه ها ندارید می توانید با مصرف میوه گاز معده تان را کاهش دهید.

وعده های غذاییتان را بیشتر کنید و در عوض مقدار غذا درهر وعده را کاهش دهید این حرکت باعث می شود مقدار گاز های معده کمتر شوند و در نتیجه کمتر از بادشکم رنج ببرید.

ورزش کردن علاوه بر تمام خواص مهمی که برای سلامتی بدن دارد می تواند دستگاه گوارش را تقویت کند و عملکرد ان را بهبود ببخشد و این موضوع سبب کاهش بادشکم می شود.

چرا باد معده صدا دارد

بادشکم به دلیل حرکاتش در شکم و مرتعش کردن دهانه مقعد و سلول های ماهیچه اسفنگتر ایجاد صدا می کند که هرچقد این ماهیچه ها تنگ تر باشد این صدا بیشتر است.

گاهی اوقات حجم هوای بلعیده شده بسیار زیاد است و به صورت باد صدا دار از بدن خارج می شود و گاهی اوقات باد ایجاد شده در اثر فعالیت باکتری های داخل روده است که در نتیجه اش گاز گوگردی ای ایجاد می شود که آن را به صورت باد بدون صدا و بو دار دفع می کنیم.

باد معده در حالت طبیعی بدن می تواند تا حدود ۱۴ مرتبه در روز نیز خارج شود و تقریبا به طور متوسط هر فرد حدود نیم لیتر بادشکم از خود خارج می کند.

همه انسان ها بلا استثنا بادشکم دارند و از خود باد خارج می کنند و حتی گفته می شود که مرده ها هم تا چند ساعت پس از مرگشان بازهم ممکن است باد خارج کنند و دلیل این امر تجمع گازها در روده پیش از مرگ است.

در مورد تفاوت گاز معده و خارج کردن آن در زنان و مردان گفته می شود که این اتفاق در مردان بیشتر به وقوع می پیوندد اما این باور غلط است و باید گفت تفاوتی در مرد و زن بودن در خروج گاز از معده وجود ندارد و فقط عواملی مانند ژنتیک و تغذیه در این امر قابل تاثیر هستند.

چرا خوردن حبوبات باعث ایجاد گاز در معده می شود؟

در ساختار حبوبات انواعی از قندها وجود دارد که دستگاه گوارش انسان نمی تواند آن ها را هضم کند و با ماندن در روده های انسان شرایط را برای تولید گاز توسط باکتری های روده محیا می کنند و باعث ایجاد بادشکم می شوند.برای جلوگیری از ایجاد بادشکم توسط حبوبات می توان پیش از مصرف آن ها را با قرار دادن در کاسه ای آب به مدت حدود یک نصف روز خیساند و در طی این مدت چند بار آب را عوض کنیم.

آیا نگه داشتن باد شکم و خارج نکردن آن ضرر دارد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که در گذشته تصور بر این بود که این کار برای بدن مضر است اما امروزه پزشکان معتقدند که این اتفاق برای بدن ضرری ندارد و تنها گاهی ممکن است نگه داشتن بادشکم باعث تجمع گاز و ایجاد دل درد می شود و برخی اعتقاد دارند که نگه داشتن بسیار زیاد این گازها باعث گشادی روده ها و ورم دیواره آن ها می شود.

آیا همه در خواب بادشکم از بدن خارج می کنند؟

در واقع اکثر انسان ها در کودکی می آمورند که در زمان خواب عضلات اسفنگتر مقعد خودرا کنترل کنند و این اتفاق باعث می شود که در خواب خود را کنترل کنند و بادشکم از خود خارج نکنند. و این افراد در زمان بیدار شدن احساس می کنند که نیاز به تخلیه گازهای روده خود کنند.

این نکته را نیز در نظر داشته باشید که نگه داشتن و عدم تخلیه باد معده به این دلیل نیست که باد از بین رفته است فقط بادشکم با قسمتی از روده منتقل می شود و پس از مدتی با افزایش حجم مجددا به خارج حمله ور می شود.

برای رفع بو و صدای بد بادشکم شرکتی آمریکایی وسیله ای به نام fartypants تولید کرده است که وسیله ای شبیه به نوار بهداشتی است و می تواند تا حدود زیادی بو و صدای بادشکم را جذب می کند.